Beeldend schrijven

Wat is beeldend schrijven en hoe doe je dat? Ik geef je een paar handige tips en voorbeelden waar je mee aan de slag kunt. Beeldend schrijven is namelijk iets wat je soms van nature al kunt, en soms is het iets wat je moet oefenen.

Zintuigen gebruiken

Bij beeldend schrijven is het belangrijk dat je alle zintuigen gebruikt. Eigenlijk is de term beeldend schrijven daarom helemaal niet zo goed gekozen. Het gaat namelijk niet alleen om beeld, maar ook om geur, geluid, smaak en gevoel.

Hieronder de vijf zintuigen op een rij:

Geur (wat je ruikt)
Beeld (wat je ziet)
Geluid (wat je hoort)
Smaak (wat je proeft)
Gevoel (wat je voelt)

Het lijkt heel wat om al deze zintuigen te omschrijven in je verhaal. Toch voegt het veel toe. Het kan een verhaal bijvoorbeeld spannender maken doordat mensen zich beter kunnen inleven. Het kan zelfs jou helpen om het inleven in het verhaal makkelijker te maken.

———————–

Voorbeeld zonder alle zintuigen

Sasja kroop door de tunnel. Wat was het hier smerig! Toch wist ze dat ze naar de andere kant moest. Er was geen enkele andere uitweg. Met tegenzin kroop ze verder.

Voorbeeld met alle zintuigen

Sasja kroop door de smalle, zanderige tunnel. Het enige wat ze scherp rook, was urine. Wat was het hier smerig! Het hielp weinig dat ze hooguit een halve meter voor zich uit kon kijken, zo donker was het. Het gaf haar een opgesloten gevoel. Toch wist ze dat ze naar de andere kant moest. Er was geen enkele andere uitweg. Ze voelde haar hart in haar keel kloppen en slikte de opkomende misselijkheid weg. Op haar ellebogen en knieën bewoog ze zich vooruit.

———————–

Uitgebreider schrijven

Beeldend schrijven maakt je tekst vaak langer. Dat is niet erg. Als je verhaal namelijk goed is, vindt de lezer het heerlijk om helemaal in de situatie te kruipen waar de hoofdpersoon zich in bevindt. Hoe meer informatie je dan dus geeft, hoe beter! Soms helpt het als je op een whiteboard of een stuk papier of je tablet een tekening of situatieschets maakt. Hier kun je naar kijken terwijl je schrijft.

Moet je altijd alles omschrijven?

Het zou wat zijn als je voor alle stukken tekst alles moest omschrijven met de zintuigen. Je kunt ook trucjes gebruiken om af te wisselen.

Vergelijkingen
De tunnel leek net een dunne rioolbuis zonder putdeksels.
Doordat iemand nu gelijk denkt aan wat je in een afgesloten rioolbuis ruikt en ziet en hoe je je dan voelt, omschrijf je meerdere gevoelens zonder ‘proeft’ en ‘smaakt’ te gebruiken.
Slimme omschrijvingen
Het voelde net als toen ze opgesloten zat in het riool.
Je verwijst terug naar een eerdere situatie of je verwijst naar een situatie waarin iedereen zich in kan leven.

Zo kun je met andere afwisselingen spelen. Probeer voor één scène die je omschrijft verschillende omschrijvingen. Je ontdekt dan wat je het beste ligt en wat het duidelijkst overkomt.